ΛΟΥΚ.στ'19-31.
῎Ανθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς.
Βάφανε τα παλιά χρόνια με χρώμα από τα κογχύλια κατασκευασμένη και τα ονόμαζαν αυτά τα ενδύματα πορφυρά από το χρώμα των κογχυλιών το πορφυρό. "Βύσσος" δε λέγοταν τα λινά από τις Ινδίες ρούχα. Εκείνους τους καιρούς ήταν τα πολυτιμότερα ενδύματα. Έτσι και αυτός ο πλούσιος της παραβολής ντυνόταν όχι μια φορά, αλλά καθημερινά με αυτά τα πλούσια ενδύματα και κάθοταν σε τραπέζι μεγάλο και πλουσιοπάροχο που είχε πολλά και διάφορα εδέσματα. Και μουσικές και χορούς και παιχνίδια, όπως καλή ώρα βλέπουμε σήμερα στις αυλές των πλουσίων των φιλήδονων και φιλόδοξων, αυτων που θεοποιούν την κοιλιά τους και δουλεύουν υπό των διαταγών του σώματός τους.
πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ.
Για ποια αιτία δεν είπε το όνομα του πλουσίου, αλλά μας κάνει γνωστό το όνομα του φτωχού; Για να δείξει ότι είναι ανάξιο μνήμης Θεού, τα ονόματα των πονηρών ανθρώπων (που εδώ είναι ο πλούσιος),και άξια τα ονόματα των δικαίων.Επίσης ο Κύριος μας είπε πως θα γνωρίσει προσωπικά τους δίκαιους ενώ τους αδίκους δεν τους αναγνωρίσει μπροστά στον πατέρα Του.Των αμαρτωλών τα ονόματα μόνο στη γη μνημονεύονται και στους τάφους αυτών γράφονται.Τα δε ονόματα των δικαίων γεγραμμένα είναι στους ουρανούς (Λουκ.ι'20) και στο βιβλίο της ζωής(Φιλιπ.δ'3). Των πονηρών τα ονόματα ούτε άξια της δια του στόματος προφοράς δεν έκρινε άξια ο προφητάναξ Δαβίδ "ουδ'οθδέ μή μνησθώ", έλεγε"των ονομάτων αυτών δια χειλέων μου" (Ψαλμ.ιε'4), τα δε των αγαθών ονόματα άξια μνήμης και τιμής παρά τω Θεό κύρηττε, "και έντιμον το όνομα αυτών ενώπιον Αυτού"(Αυτ.οα'14). Βλέπε επίσης πως στο πρόσωπο του Λαζάρου συνάπτει πολλές και διάφορες παθήσεις στον δε πλούσιο συνάπτει παθήσεις την καθημερινή του ηδονη και άνεση, έτσι ώστε και του φτωχού την υπομονή και του πλουσίου την σκληρότητα να μάθουμε ώστε τον ένα να τον δούμε ως καρτερόψυχο και τον άλλον ως σκληρόκαρδο. Φτωχός ο Λάζαρος σε σημείο που να αναζητει να τρώει τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι του πλουσίου. Φτωχός και άπορος ώστε ούτε σπίτι να έχει αλλά να κατοικεί έξω από την αυλή του πλουσίου. Φτωχός ,άπορος και ασθενής αλλά όχι απλά ασθενής , αλλά και τραυματισμένος και ακίνητος, ώστε τα σκυλιά να γλύφουνε τις πληγές αυτού. Αυτός όμως που έπασχε από τόσα, ούτε βλασθημούσε ούτε εμέφθη την Θεία πρόνοια, ούτε κατηγορούσε τον πλούσιο για την ασπλαχνία του, αλλά ως άλλος Ιώβ υπέμενε καρτερικώς. Ο δε πλούσιος ήταν σε τέτοιο βαθμό σκληρόκαρδος που ούτε του έδινε τίποτα να τρώει, ούτε τον έβαλε πουθενά πιο άνετα να κοιμάται-να μένει, ούτε καν τους σκύλους έδιωχνε για να μην τον ενοχλούν.
ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη.
Πέθανε ο φτωχός , πέθανε και ο πλούσιος, και τον μεν φτωχό παρέλαβαν οι άγγελοι και τον έφεραν στους κόλπους του Αβραάμ, ο δε πλούσιος ετάφη. Τι σημαίνει ο "κόλπος του Αβραάμ"; και γιατί δεν είπε για τον φτωχό ότι "ετάφη"; Ο κόλπος του Αβράαμ σημαίνει εκείνο το μέρος των αγαθών "ά ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν αυτόν"(Α Κορνθ.β'9). Κόλπον δε ονόμασε επειδή καθώς το πλοίο φτάνει στο λιμάνι ησηχάζει από την ταραχή της θάλασσας 'ετσι και ο δίκαιος εις τα αγαπητά του Κυρίου σκηνώματα, αναπαύεται από την ζάλη του πολυτάραχου βίου. Του Αβραάμ δε κόλπος λέγεται η θεία μακαριότης, επειδή η στο σταυρό θυσία τους σώματος του Ιησού Χριστού άνοιξε την πόρτα αυτη εις τους δικαίους. Το δε του Κυρίου Ιησού σώμα εκ του σπέρματος του Αβραάμ από την αγία Παρθένο δημιουργήθηκε, "ου γαρ δήπου αγγέλων επιλαμβάνεται, αλλά σπέρματος Αβραάμ επιλαμβάνεται"(Εβρ.β'16). Είπε δε το "ετάφη" για τον πλούσιο, επειδή μετά τον θάνατό του κατέβηκε στον Άδη, σύμβολό του ο τάφος, ως τόπος υπόγειος και σκοτεινός και ζοφώδης. Το δε σώμα του Λαζάρου δεν κατήλθε αλλά ανήλθε εις τον κόλπον του Αβραάμ, στο αιώνιο φως και τη θεία μακαριότητα. Από αυτούς τους λόγους μαθαίνουμε ότι τους μεν δικαίους άγγελοι τους παραλαμβάνουν και τους κατατάσσουν σε τόπο άνετο και ευχάριστο, τους δε αμαρτωλούς και αδίκους οι ψυχές καταβιβάζονται σε τόπο αφιλόξενο και βασανιστικό. Σημέιωσς δε εδώ ότι ο κόλπος του Αβραάμ δε σημαίνει την τέλεια δόξα και μακαριότητα αλλά μέρος αυτής, και ο Άδης δεν σημαίνει την τέλεια κόλαση αλλά μια γεύση αυτής. Μόνο μετά τη δευτέρα παρουσία του Κυρίου, την παγκόσμια κρίση και την δεσποτική απόφαση θα απολαμβάνουνε οι μεν δλικαιοι την τέλεια μακαριότητα και οι άδικοι την τέλεια κόλαση.
καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. Καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ ᾿Αβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ.
Ο πλούσιος μέσα στου Άδη τα βάσανα σηκώνει τα μάτια του ψηλά και βλέπει τον Αβραάμ, βλέπει και τον φτωχό Λάζαρο. Τον Αβραάμ τον βλέπει σαν άντρα φιλόξενο και καλοκάγαθο, τον δε Λάζαρο ως φτωχό γνωστό του όπου εκείνον δεν τον ελέησε και δεν τον βοήθησε, έτσι ώστε να βασανίζεται από τις τύψεις του που δεν το έπραξε ποτέ. Η όρασή του αύξανε τη βάσανο της καρδίας του. Τι σημαίνουν οι φωνές του και η δίψα του; Βλέπουμε την υπερβολική και αφόρητο βάσανο των κολαζομένων, γι αυτό και δεν ζητάει πολυ νερό αλλά μια ρανίδα. Διότι όταν υπερβολικά πάσχουμε και η μικρότερη παρηγοριά πιάνει τόπο. Μαθάνουμε από αυτό ότι οι άδικοι μέσα από τον τόπο των βασάνων τους όχι μόνο αναγνωρίζουνε τους γνωστούς δικαίους που αυτοί αδίκησαν αλλά και τους αγνώστους δικαίους βλέπουνε. Τους βλέπουνε δε από πολύ μακριά διοτί πολύ απέχει ο Αδης από το μέρος της δόξης. Βλέπει ο πλόυσιος τον φτωχό Λάζαρο και βασανίζεται από τις τύψεις και αναρωτιέται γιατί δεν τον είχε βοηθήσει έστω και λίγο, και εδώ παίρνουν σάρκα και οστά τα λόγια τα αιώνια του Κυρίου,"όψονται εις όν εξεκέντησαν" (Ιωαν.ιθ'37). Και από τον σοφο Σολομώντα που λέει,"Τότε στήσεται εν παρρησία πολλή ο δίκαιος κατά πρόσωπο των θλιψάντων αυτών και των αθετούντων τους πόνους αυτού. Ιδόντες ταραχθήσονται φόβω δεινώ καί εκστήσονται επί τω παραδόξω της θεωρίας." (Σοφ.Σολ.ε'1-2).
εἶπε δὲ ᾿Αβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι·
"Τέκνον" ονόμασε ο Αβραάμ τον πλούσιο, για να φανερώσει ότι και μέτα θάνατο η αγάπη κα το έλεος μένει εις την ψυχή των δικαίων. "η γαρ αγάπη ουδέποτε εκπίπτει"(Α Κορνθ.ιγ'8). Δείχνει ότι δεν τους κακολογούν τώρα τους άδικους και τους αμαρτωλούς ούτε τους εχθρεύονται και μισούν αλλά τους λυπούνται και στεναχωριούνται για αυτούς. "μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται."(Ματθ.ε'4). Αλλά όλοι οι πλούσιοι κολάζονται και όλοι οι φτωχοί απολαμβάνουν τα ετοιμασμένα για αυτούς; Όχι! μόνο εκείνοι οι πλούσιοι που νομίζουν ότι τα αγαθά τους τα έδωσε ό Θεός για να τα κατασπαταλήσουνε μη βοηθώντας τους φτωχούς. Αυτο φάνηκε επειδή δεν του είπε "απέλαβες τα αγαθά" αλλά "απέλαβες τα αγαθά σου", είναι εκείνα που ήταν για σένα ετοιμασμένα για να τα χρησιμοποιήσεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είσαι θεάρεστος. Ομοίως μόνο οι φτωχοί που υπομένουν καρτερικά την φτώχεια, τις ασθένειες και όλες τις αναποδιές της ζωής τους με πνεύμα θεάρεστο και ποτέ δεν χάνουν την εμπιστοσύνη τους στη θεία πρόνοια, δικαιώνονται.
καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν.
Υπάρχει λόγος που δεν μπορείς να έρθεις προς εμάς ή εμείς να βοηθήσουμε εσένα. "μέγα χάσμα", κενό διάστημα μεσολαβεί μεταξύ τους.Αυτό δε έγινε ώστε να μην μπορούν οι δίκαιοι να περνάνε εκεί που βρίσκονται οι άδικοι και να τους βοηθάνε και φυσικά ούτε οι άδικοι στο μέρος των δικαίων. Εδώ σημείωσε ότι ο Κύριος με αυτήν τη παραβολή θέλησε να μας δειξει τα μελλοντικα που θα γίνουν. Επίσης λέει "όπως οι θέλοντες" δηλαδή εμείς και όχι "εάν θέλει ο Θεός" και έτσι μας δίνει την αφορμή να νοήσουμε ότι γαι εμάς αδύνατο να μεταβούμε ή να έχουμε οποιαδήποτε σχέση με το άλλο μέρος από αυτό που θα τοποθετηθουμε αλλά εάν θελήσει ο Θεός δια των αμαρτηματων συχγωρήσας αξιον του παραδείσου την μετάθεση, θα μπορεί. Αυτό το έργο μέχρι την ημέρα της κρίσεως στην δικαιοσύνη του Θεού δεν είναι ενάντιο, και κατάλληλο προς την ευσπλαχνία του.
εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου.
Τί γίνεται τώρα εδώ; ο ασυμπαθής γίνεται συμπαθής; ελεεί και προνοεί υπέρ των αδελφών του, αυτός που δεν ελέησε ούτε προνόησε για την σωτηρία της δικιάς του ψυχής; Ναί, παρακαλεί τον Αβραάμ από τους νεκρούς να αναστήσει τον Λάζαρο και να τον στείλει στον οίκο του πατέρα του και να μαρτυρήσει σε αυτούς σε ποία καταδίκη έπεσε αυτός και σε τι βάσανα είναι. και η μεταβολή αυτή του πλουσίου σε συμπαθή τώρα και ελεήμονα, μαρτυρεί το μεγαλύτερο βάσανό του λόγω της συνειδιτοποίησης της πρώτινης και παρούσας καταστάσεώς του. Αλλά ποιο σκόπο έχει η παραβολή να βάζει τον πλούσιο να ζητάει τέτοια πράγματα από τον Αβραάμ; Το κάνει για αυτούς οι οποίοι δεν πιστεύουν στις Αγίες Γραφές, αλλά ζητάνε θαύματα.
λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν.
Δεν χρειάζεται του λέει ο Αβραάμ να στείλουμε τον Λάζαρο, έχουν τους προφήτες με πρώτο τον Μωυσή. Αυτοί και οι γραφές τους μπορούν να τους οδηγήσουν στην επιδίωξη πάσας αρετής. Και πράγματι ο Μωησής για πάσα αρετή μίλησε και ειδικά για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς, "ανοίγων ανοίξεις τας χείρας σου τω αδελφώ τω πένητι και τω επιδεομένω τω επι της γής σου" (Δευτερν.ιε'1). Μάλιστα και ο προφήτης Ησαίας ελέγχων τους Ιουδαίους είπε,"Διάθρυπτε πεινώντι τον άρτον σου και τους πτωχούς αστέγους εισάγαγε είς τόν οίκο σου, εάν ίδης γυμνόν, περίβαλε καί από των οικείων του σπέρματός σου ουχ υπερόψει"(Ησ.νη'7)
ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν.
καί ο πλούσιος ακούγοντας αυτά δεν επείθετο.Ήξερε από τον εαυτό του ότι αυτοί δεν θα έδιναν σημασία στους προφήτες και στα λόγια τους, αλλά θα πείθονταν μόνο αν αναστήνοντο κάποιος νεκρός και πήγαινε προς αυτούς...και ο Αβραάμ του λέει..