Στην εκκλησία δεν προσευχόμαστε, ενωνόμαστε, Θεία Ευχαριστία
Και τελικά τι κάμνουμε εμείς μέσα στην εκκλησία; Κι εδώ πάλι υπάρχει κάτι που είναι τελείως διαφορετικό από αυτά που υπάρχουν στις διάφορες θρησκείες. Ας πούμε, και οι μουσουλμάνοι και αυτοί συγκεντρώνονται μέσα στα τζαμιά τους και προσεύχονται. Εμείς δεν συγκεντρωνόμαστε για να προσευχηθούμε. Δηλαδή τον υπόλοιπο καιρό απαγορεύεται να προσευχηθούμε, όταν είμαστε έξω από την εκκλησία; Οι καθώς πρέπει θρήσκοι χριστιανοί βέβαια έχουν ορισμένες ώρες που προσεύχονται και πάνε και στην εκκλησία για να προσευχηθούν, λένε. Όχι, λοιπόν, δεν είναι για να προσευχηθούμε η εκκλησία, αλλά στην εκκλησία γίνεται κάτι πολύ-πολύ σημαντικότερο. Και το τονίζω, στην εκκλησία, γιατί αυτός είναι ο σωστός όρος. Ο ναός είναι όρος που χρησιμοποιούσαν οι ειδωλολάτρες πιστεύανε ότι είναι ναός κάποιου θεού. Εμείς μιλάμε για εκκλησία, δηλαδή, για τον τόπο που ενώνεται ο λαός. Τι κάνει, λοιπόν, ο λαός αυτός που έρχεται εδώ και ενώνεται; Κάνει κάτι που δεν υπάρχει σε καμιά θρησκεία, τελείως διαφορετικό. Δηλαδή αυτό που γίνεται μέσα στη δική μας τη λατρεία είναι, το βασικό, το κέντρο, το ανώτατο που μπορεί να γίνει, είναι η Θεία Ευχαριστία.
Και τι είναι η Θεία Ευχαριστία; Η κοινωνία ... Σώμα και Αίμα Χριστού παίρνουμε και γινόμαστε ένα σώμα με τον Χριστό. Γι’ αυτό το σύνολο των πιστών, των χριστιανών, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουν, αποτελεί Σώμα Χριστού. Ο απόστολος Παύλος μας το λέει καθαρά: «Υμείς δε εστέ Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους» (Α’ Κορ. 12,27). Ναι, εσείς είστε Σώμα Χριστού και ο καθένας, εκ μέρους του ο καθένας, μέλος του Σώματος του Χριστού. Αυτό το πράγμα σήμερα το ζουν οι ορθόδοξοι χριστιανοί; Οι ορθόδοξοι Έλληνες; Μπα! Και μόνο που τους αρέσει να λένε: «Είμαι ορθόδοξος και Έλλην» αυτό σημαίνει ότι ξεχωρίζουμε τους εαυτούς μας από τους άλλους. Αυτό τονίζεται. Ορθόδοξος θα πει ότι είμαι ο τέλειος, ο σωστός χριστιανός, και προσθέτουμε με το Έλληνας ... οι Έλληνες που είναι ο ανώτερος λαός από όλους τους άλλους ... όλοι οι άλλοι είναι για φτύσιμο, εμείς είμαστε ο καλύτερος λαός κλπ., κλπ. Η αλαζονεία δηλαδή η εθνική που υπάρχει εδώ στην Ελλάδα σε κανένα άλλο έθνος δεν υπάρχει, είναι τρομερό. Καλά και οι Γερμανοί μπορεί να το έχουν αλλά όχι όλοι. Εδώ πέρα είναι διαδεδομένο πάρα πολύ στον ελληνικό λαό, αυτό είναι το φοβερό, ότι είναι στην πλειοψηφία. Δηλαδή τι μας ξεχωρίζει από τους άλλους. Ενώ το κήρυγμα του Χριστιανισμού είναι να ενωθούν όλοι, «εις ενότηταν πάντας εκάλεσεν» που λέμε στην Πεντηκοστή, να ενωθούν όλοι οι λαοί και να γίνει μια Εκκλησία, ο ελληνικός λαός θέλει να είναι μόνος του πάνω από τους άλλους κλπ. Και κατά τα άλλα είμαστε και ορθόδοξοι, δηλαδή, είμαστε τέλειοι, σωστοί ... τώρα το τι ξέρει από Ορθοδοξία κανείς μέσα σε αυτό το λαό είναι άλλη υπόθεση. Αλλά νομίζει συνήθως ο θρήσκος ότι την αλήθεια την έχει ... κάποιος μητροπολίτης στη νότια Ελλάδα είχε ανακοινώσει κάποτε, «κατέχωμεν την αλήθειαν»! Άνθρωπος που σε όλη του τη ζωή ήταν μέσα στην πλάνη, κυριολεκτικά. «Κατέχωμεν την αλήθειαν», τι θα πει κατέχεις την αλήθεια; Γνωρίζεις την αλήθεια της ορθοδοξίας; Στην πραγματικότητα αυτά που νομίζει κανείς ότι είναι ορθοδοξία τις περισσότερες φορές είναι ανοησίες. Δηλαδή μην έχουμε την εντύπωση, πια, ξέρουμε την ορθοδοξία. Και κάθε τόσο, όταν διαβάζει κανείς τα έργα των αγίων, λέει, τι γίνεται; Αλλά οι περισσότεροι είναι ικανοποιημένοι, γνωρίζουμε την αλήθεια, εμείς την έχουμε, οι άλλοι όλοι είναι αιρετικοί κλπ. Ποια αλήθεια; Αν εξετάσει κανείς τι πιστεύει ο καθένας θα είναι τρομερό.
Το θέμα είναι ότι το βασικό στοιχείο της λατρείας μας δεν είναι η προσευχή, όπως είναι σε όλες τις θρησκείες του κόσμου, αλλά είναι η ένωση, η πλήρης ένωση με τον Θεό. Πλήρης, κανονικά πλήρης, γινόμαστε ένα σώμα, το Σώμα Χριστού. Όλοι μαζί αποτελούμε μέλη του Σώματος του Χριστού. Σαν να είμαστε κύτταρα ενός οργανισμού. Λοιπόν αυτό το πράγμα άλλοτε το ζούσανε πάρα πολύ έντονα, πάρα πολύ έντονα, δηλαδή τη ζούσαν αυτή την ενότητα. Στην εποχή μας έχει επικρατήσει ... όχι μόνο στην εποχή μας, από πολύ παλιά άρχισε αυτό να επικρατεί, ο ατομισμός που υπάρχει μέσα στους θρήσκους ανθρώπους. Ο θρήσκος πάει και προσεύχεται για τον εαυτό του, να παν καλά οι υποθέσεις του, το ένα, το άλλο, και για την οικογένειά του. Και από εκεί και πέρα οι υπόλοιποι ότι θέλουν ας κάνουν, ας προσευχηθούν κι εκείνοι για τον εαυτό τους. Δεν υπήρχε αυτό το πράγμα μέσα στους πρώτους Χριστιανούς. Οι Χριστιανοί εκείνοι ήτανε κάτι άλλο, ζούσαν αυτή την ενότητα. Και αυτό το βλέπουμε και στα έργα των μεγάλων Πατέρων. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τι λέει για το θέμα αυτό; Λέγει ότι οι Χριστιανοί, και ιδίως εκείνοι που έχουν ανάγκη, το τονίζει αυτό για εκείνους που τους περιφρονούσαν οι άλλοι επειδή ήταν φτωχοί, επειδή ήτανε άρρωστοι, είναι ανώτεροι από την Αγία Τράπεζα. Προσέξτε αυτό το πράγμα, λέγει ότι η Αγία Τράπεζα είναι από λίθο, από πέτρα, από μάρμαρο, και αγιάζεται από το Σώμα του Χριστού που τοποθετείται επάνω. Ενώ οι Χριστιανοί είναι οι ίδιοι Σώμα Χριστού. Οι Χριστιανοί επομένως είναι ανώτεροι από την Αγία Τράπεζα. Ο οποίος μάλιστα επειδή μιλάει τόσο πολύ για την Ευχαριστία στην Δύση τον ονομάσαν διδάσκαλο της Ευχαριστίας. Ο ίδιος τονίζει ότι εις την Θεία Ευχαριστία δεν είναι κάτι, ένα μέσον για να προχωρήσουμε πιο πέρα, είναι κατά κάποιον τρόπο το τέλος. Δεν υπάρχει ανώτερο από την Θεία Ευχαριστία γιατί είναι η ένωση με τον Χριστό. Την ίδια εποχή, στην Δύση ... ήτανε μια Εκκλησία, αδιαίρετη σε Ανατολή και Δύση, τα ίδια πράγματα λέγανε στην Ανατολή, τα ίδια στη Δύση, ... στη Δύση λοιπόν, την ίδια εποχή, ο άγιος Αυγουστίνος λέγει, «εφόσον είστε Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους, άρα το δικό σας μυστήριο τοποθετείτε στην Τράπεζα του Κυρίου, το δικό σας μυστήριο λαμβάνετε» δηλαδή κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό σας λαμβάνετε. Δηλαδή εσείς βρίσκεστε επάνω στην Τράπεζα του Κυρίου, στην Αγία Τράπεζα, εσείς, εσείς, οι Χριστιανοί και το δικό σας μυστήριο λαμβάνετε, δηλαδή τον εαυτό σας λαμβάνετε από εκεί. Γιατί είτε εκεί είτε μέσα στην εκκλησία, είτε οπουδήποτε αλλού, είτε πάνω στην Αγία Τράπεζα, το ίδιο Σώμα Χριστού είναι. Λοιπόν οι Χριστιανοί είναι Σώμα Χριστού και λαμβάνουν το Σώμα Χριστού που είναι στην Αγία Τράπεζα.